OSMANLI'DAN CUMHURİYET'E BİR TÜRK DÜŞÜNÜRÜ: MEHMET İZZET
| Main Author: | Dr. Öğr. Üyesi Ufuk BİRCAN |
|---|---|
| Format: | Article eJournal |
| Terbitan: |
, 2019
|
| Subjects: | |
| Online Access: |
https://zenodo.org/record/3352195 |
Daftar Isi:
- 1891-1930 yılları arasında yaşayan Mehmet İzzet, kısacık ömründe felsefe, ahlak ve sosyoloji alanında pek çok kitap, makale ve çeviri faaliyetlerinde bulunmuştur. II. Meşrutiyetle beraber Osmanlı’da siyasi ortamdaki değişimlere koşut bir şekilde fikri hayatta da çok hızlı ve çeşitli düşünce hareketleri baş göstermiştir. Mehmet İzzet de Ziya Gökalp, M. Şemseddin, M. Şerafeddin gibi pek çok kişiyle beraber bu fikri ortamda İslam Mecmuası’nda makaleler kaleme almıştır. II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde millet ve milliyetçiliğe materyalizm ve pozitivizm felsefi atmosferinde yaklaşımlar varken Mehmet İzzet, meseleye pozitivist, maddeci, ırkçı bir bakışla değil; millet ve milliyetçiliğin bir mefkûre olarak anlaşılması yönünde çalışmalar yapmıştır. Onun bu konudaki düşüncelerinin Ziya Gökalp’in ciddi bir eleştirisi olduğu da açıktır. O, ele aldığı sorunları en az Batılı düşünürler kadar sistematik ve detaylı, bir o kadar da eleştirel tarzda irdelemiştir. Bu makalenin amacı, Mehmet İzzet’in Cumhuriyet Türkiye’sinde felsefe ve sosyolojinin kurumsallaşmasındaki öncü rolünü belirtmek ve temel meseleleri nasıl ele aldığını ortaya koynaktır. A Turkish Thinker from the Ottoman State to the Republic: Mehmet İzzet Abstract Mehmet İzzet, who lived in a short life between 1891 and 1930, had many books, articles and translations in the fields of philosophy, ethics and sociology. In parallel with the changes in the political environment in the Ottoman State with the II. Meşrutiyet, the intellectual life was very rapid and various movements of thought started. Mehmet İzzet, along with many people like Ziya Gökalp, M. Şemseddin, M.Şerafeddin, wrote articles in İslam Mecmuası in this intellectual environment. While there were materialist and positivist philosophical approaches to the nation and nationalism in the Second Constitutional Era and early periods of the Republic, Mehmet İzzet worked to explain nation and nationalism as an ideology, not in a positivist, materialist and racist stance. It is clear that Ziya Gökalp criticized his thoughts on this case. He examined the problems he dealt with in a systematic, detailed and critical manner as much as the Western thinkers did. The aim of this article is to indicate the leading role of Mehmet İzzet in the institutionalization of philosophy and sociology in the Republican Turkey and to show how he handled the fundamental issues. Keywords: Mehmet İzzet, Moral, Ratio, Nation, Nationality, Language